Crna Gora – Turska Portal Crna Gora i Turska
Related Articles
Ured za kulturu Grada Istanbula je izdao knjigu koja u sebi okuplja informacije o 100 najpopularnijih istanbulskih škola tokom posljednjih 560 godina, od osvajanja Istanbula sve do danas. Knjiga ‘100 istanbulskih škola’ sadrži podatke o osnivanjima škola, obrazovnim sistemima i njihove avanture i događaje kroz historiju. U knjizi se govori kako o školama koje su aktivne i danas, tako i o onima koje više ne postoje.
Škola koju je osnovao Fatih sultan Mehmed– Grčka gimnazija Fener (1454)
Škola koja je osnovana 1454. godine u kvartu Fener pod upravom patrijaršije i uz ideju sultana Mehmeda o osnivanju glavnog grada carstva, dugo godina je upravljana od strane 5 metroplita koje je birala patrijaršija. Nakon Mirovnog sporazuma iz Lausanne, škola je pripojena nacionalnom Ministarstvu obrazovanja. Školska zgrada je velebna građevina, sagrađena na obali zaljeva Zlatni rog, na petom istanbulskom brežuljku. U gradnji su korištene zrvene cigle donešene iz Marseille-a pa se ta građevina naziva još i “Crveni mekteb”. Mnogi političari, naučnici, umjetnici, kompozitori i književnici su pohađali ovu školu, među njima rumunjski princ Kantemir, kompozitori Andon-efendija i Tatyos-efendija.
Američki Robert koledž u Istanbulu (1863)
Koledž je osnovan 1863. godine od strane Cyrus Hamlina i američkog trgovca Christophera Rhinelandera s ciljem da pruža “američki tip” obrazovanja unutar Osmanske Države. Ujedinjenjem Robert koledža i Američkog djevojačkog koledža Arnavutkoy 1971. godine, koledž prelazi na mješani sastav učenika, a istovremeno svoj visokoškolski program prenosi na Bogazici (Bosphorus) Univerzitet koji se nalazi u kvartu Bebek. Tada je ime škole koja je djelovala i kao osnovna i kao srednja škola, promijenjeno u “Privatna američka gimnazija Robert u Istanbulu”. Robert koledž je najstarija američka škola izvan Sjedinjenih Država i jedna od najcjenjenijih obrazovnih institucija u Turskoj.
Gimnazija Galatasaray (Mekteb-i Sultani) (1868)
Ovu školu je osnovao sultan Bejazid II. pod imenom “Dom Galata Saray” kao institucija u kojoj su se školovala djeca odgajana u kulturi dvora. Škola je zatvorena 1675. godine, a 40 godina kasnije je ponovno otvorena i tada je pružala usluge pod nazivom “Medresa Galata Saray”.
U 19. vijeku javlja se ideja osnivanja škole koja bi bila slična sa evropskim školama. 1868. godine, uz zalaganje mnogih visokih oficira i državnika na čelu sa sultanom Abdulazizom, otvara se Gimnazija Galatasaray (Sultanov mekteb).
Ova škola okuplja djecu i mlade iz mnogih naroda i religija, te za cilj ima dati im jednu solidnu intelektualnu osnovu. Pisac Tevfik Fikret je za ovu školu rekao da je “prvi prozor koji se otvara sa Istoka prema Zapadu”.
Obrazovne institucije Darüşşafaka (1863)
Gradnja škole je počela 1868. godine u kvartu Fatih, na parceli kupljenoj donacijom sultana Abdulaziza. Zgrada Darüşşafake u kvartu Čaršamba Fatih je jedna od prvih zgrada u Turskoj sagrađenih s namjerom da bude škola. Sredstva potrebna a gradnju škole su bila prikupljana kao donacije od naroda i države.
Darüşşafaka je 1873. godine počela primjenjivati selekcioni pristup pri prijemu učenika. Ti mladi ljudi su se u značajnoj mjeri otuđivali od svojih zavičaja, obitelji i socijalno-kulturne sredine, te se jako povezivali za Darüşşafaku, prvi diplomci ove škole su odigrali važnu ulogu u modernizaciji Osmanske Države.
Gimnazija Istanbul (1884-1885)
Gimnazija Istanbul je nastala iz dvije obrazovne institucije, Şemsü’l-Mekâtib (1884) ve prve privatne škole, Numune-i Terakki (1885).
Izrac “licej” (gimnazija) je po prvi puta u Turskoj upotrijebljena za ovu školu. 1923. godine škola uzima naziv “Muška gimnazija Istanbul”, a 1933. po naredbi Ataturka seli se u zgradu tadašnje Porezne uprave, gdje se nalazi i danas.
41 dobrovoljac iz školske sekcije izviđača je učestvovao u bitci Čanakkale i svi su dali svoje živote. Izviđači koji su učestvovali u Oslobodilačkom ratu i bitci kod Sakarye su se vratili kao gazije, a Ataturk ih je nazvao “Djeca Sakarye”..
Trt bosanski
(Kübra Erten)
