Zdravlje kičme i nove terapije u liječenju skolioze
Kičma je centralni potporni dio sistema leđne i lumbalne kičme. Primarna funkcija kičme je podrška
tijelu, omogućava kretanje i štiti kičmenu moždinu. Zdrava kičma znači i kvalitetan život, dok
poremećaji kičme mogu negativno uticati na svakodnevne aktivnosti.
Previše sjedenja, gojaznost, starenje, loše držanje, prekomjerna opterećenja, povrede kičme,
genetski faktori, infekcije i tumori mogu negativno uticati na zdravlje kičme i uzrokovati bolesti.
Najčešće se javljaju skolioza (bočna ili rotacijska zakrivljenost kičme), krstobolja, diskus hernija,
spinalna stenoza (suženje spinalnog kanala) kao i prelomi kičme. Dijagnostiku i liječenje bolesti
kičme obavljaju specijalisti ortopedije i traumatologije. Liječenje se razlikuje u zavisnosti od vrste
bolesti.
Najčešća bolest kičme, skolioza
Skolioza je deformacija kičme koju karakteriše abnormalna bočna zakrivljenost stuba kičme. Kičma je
obično zakrivljena u obliku slova “S” ili “C”. Osim bočne zakrivljenosti kičme, može doći do
nejednakosti ramena ili kukova, jedno rame može biti više od drugog, u donjem ili lumbalnom dijelu
može doći do izbočenja, lošeg držanja ali i bolova u leđima. Skolioza se obično otkriva u djetinjstvu i
adolescenciji, kada dijete najbrže raste.
Kod odraslih se skolioza često razvija kao progresija skolioze koja je započela u djetinjstvu ili
adolescenciji ili se, s godinama, može razviti kao posljedica promjena u strukturi kičme.
Ako se skolioza ne liječi, povećana zakrivljenost kičme uzrokuje značajne fizičke promjene kao i
promjene izgleda. Zakrivljenost može uzrokovati bolove u leđima i donjem dijelu leđa, respiratorne i
srčane probleme, funkcionalna ograničenja i psihosocijalne probleme. Kako skolioza napreduje, može
dovesti do teških deformacija kičme, koje mogu postati toliko složene da je potrebna hirurška
intervencija. Iz tih razloga su rano otkrivanje i odgovarajuće liječenje ključni u sprečavanju mogućih
komplikacija skolioze i očuvanja kvaliteta života.
Liječenje skolioze razlikuje se u zavisnosti od težine stanja, starosti i drugih faktora. Liječenje može
uključivati različite modalitete nehirurškog liječenja kao što su praćenje, fizikalna terapija, steznike
ali i operaciju. Blagi slučajevi skolioze mogu se liječiti uz redovno stručno praćenje ljekara. Fizikalna
terapija i posebne vježbe mogu se preporučiti za smanjenje simptoma skolioze i jačanje mišića
kičme. Steznici se mogu koristiti u umjerenim do teškim slučajevima skolioze. Operacija se može
razmotriti ako je skolioza ozbiljna a drugi tretmani nisu efikasni.
Hirurško liječenje skolioze
Hirurški zahvat se izvodi kako bi se kičma ispravila i stabilizovala. U standardnoj praksi usmjerenoj na
liječenje, najvažniji faktori kod odluke da se operiše su klasična procjena kao i stepen zakrivljenosti.
Pacijente kod kojih je kičma zakrivljena preko 40 stepeni treba operisati jer to nije samo kozmetički
problem, takva zakrivljenost može izazvati probleme s plućima i srcem te negativno uticati na
kvalitet života.
Prof. dr. Ahmet Alanay, specijalista ortopedije i traumatologije koji od 2012 radi u Acıbadem
Zdravstvenoj grupaciji fokusiran je na oblast zdravlja kičme, i smatra da se odluka o operaciji
skolioze ne sme zasnivati isključivo na iskustvu hirurga. Odluku treba donijeti nakon procjene
iskustva hirurga, literature o liječenju koje će se primijeniti, stanja bolesnika, očekivanja i uticaja
deformiteta na kvalitet života bolesnika. Kvalitet života bolesnika treba procijeniti uz korišćenje
posebno izrađenih upitnika.
Glavni cilj hirurškog liječenja skolioze je ispravljanje krivine tako što će se operisati što manji broj
pršljenova i zaustaviti progresija krivine, a kičmu ostaviti što pokretnijom. Zadnje spinalne fuzije
često se izvode kod djece koja rastu. Takođe, metode koje podržavaju rast (kao što su magnetom
kontrolisane šipke za rast) najčešći su izbor kod djece koja rastu. Metoda sistema rastućih šipki
koristi se za liječenje skolioze u ranom stadijumu. Sistem drži krivulju pod kontrolom bez oštećenja
kičme, a šipke se mogu produžiti kako pacijent nastavlja da raste. Magnetom kontrolisane rastuće
šipke smanjuju broj anestezija i operacija kada se uporede s tradicionalnom metodom, smanjuju
stres kod djece i porodice i sprečavaju ponavljanje operacija.
Novi načini liječenja skolioze
Među novim metodama značajno mjesto zauzima minimalno invazivna torakoskopska metoda
anteriornog tetheringa. Prof. dr. Ahmet Alanay, specijalista ortopedije i traumatologije u bolnici
Acıbadem Maslak, primarno primjenjuje novu tethering metodu kako bi skratio proces oporavka
nakon operacije skolioze. Kod ove metode zavrtnji postavljeni u prednjem dijelu kičme na
konveksnoj strani zakrivljenosti spajaju se i zatežu debelom poliesterskom trakom u obliku užeta. To
pomaže da se krivulja ispravi dok se kičma spontano ispravlja kako raste. Ova metoda se izvodi
torakoskopski bez dugog reza na leđima i hirurški ožiljak je minimalan. Fuzija nije potrebna a vrijeme
oporavka je kraće.
Prof. Alanay takođe ističe spinalnu navigaciju, neuromonitoring i 3D spinalni snimak kao najnovije
metode koje spašavaju živote pacijentima sa skoliozom. SPINALNA NAVIGACIJA čini postavljanje
zavrtnja sigurnijim i tačnijim, dok NEUROMONITORING smanjuje rizik od povreda kičmene moždine
praćenjem prolaza nervnih signala u kičmenoj moždini. 3D SNIMAK KIČME hirurzima omogućava
uvid u stvarne dimenzije deformacije prije operacije, što zahvat čini sigurnijim. Prema riječima prof.
dr. Alanaya, ove metode poboljšavaju kvalitet života pacijenata sa skoliozom i pozitivno utiču na
postoperativni proces oporavka.
“Bezbjednost tokom operacije skolioze osigurana je preoperativnom pripremom, provjerama i
mjerama opreza tokom operacije kao i pažljivim praćenjem i liječenjem nakon operacije. Faktori kao
što su upotreba liste za provjeru, neuromonitoring tehnologija, mjere za smanjenje gubitka krvi,
oprez pri postavljanju zavrtnja, kao i mjere zaštite od zračenja od posebne su važnosti. Bezbjednost
tokom operacije skolioze važan je element uspješnog procesa liječenja i povratka zdravlja pacijenta,”
dodaje profesor.
Postoperativni oporavak
Protokoli usmjereni na pacijenta razvijeni su i implementirani kako bi se osiguralo da period
oporavka nakon operacije skolioze bude kratak i ugodan. Ti se protokoli zasnivaju na potrebama
pacijenta i preferencijama hirurga i obezbjeđuju da pacijent bude otpušten iz bolnice što je prije
moguće. Osim toga, i vrijeme provedeno kod kuće je kraće, a pacijent se može još brže vratiti
normalnim dnevnim aktivnostima.
Prof. dr. Ahmet Alanay specijalista je ortopedije i traumatologije s bogatim iskustvom u liječenju
skolioze. Acıbadem Zdravstvena grupacija, poznata po ponudi širokog spektra zdravstvenih usluga
vrhunskog kvaliteta uz upotrebu najmodernijih medicinskih tehnologija, ima misiju po kojoj je
zadovoljstvo pacijenata prioritet. Tokom kompletnog liječenja, pažljivo pratimo sve vaše potrebe i
osiguravamo podršku vama i vašim najmilijim tokom svakog koraka u procesu liječenja.
Acibadem